Aaron Antonovsky en salutogenese
Salutogenese
Hoe komt het dat de ene mens kan overleven en zelfs onverwacht gezond kan zijn, ondanks het doormaken van ervaringen als angst voor confrontatie met de dood, honger en marteling en de andere mens ziek wordt als ze onder dezelfde zware omstandigheden verkeert?
Deze vraag stelde de Israëlische socioloog Aaron Antonovsky (1923-1994) zich, toen hij onderzoek deed onder overlevenden van de Duitse concentratiekampen.
Sinds driehonderd jaar geldt in de geneeskunde pathogenese: het ontstaan/de oorsprong van lijden.Bij zijn onderzoek introduceerde Antonovsky een nieuw begrip: salutogenese: het ontstaan/de oorsprong van gezondheid. Zijn belangrijkste conclusie was dat er een sterke verbinding is tussen lichaam en geest, waarbij het erom gaat dat iemand het gevoel heeft dat er een samenhang (Sense Of Coherence) in zichzelf en in het leven is.
Samengevat houdt deze SOC in dat datgene wat gezondmakend is, neerkomt op de volgende drie aspecten:
het gevoel de situatie te begrijpen
– de stimuli van de interne en externe omgeving zijn voorspelbaar, gestructureerd en verklaarbaar. Het gevoel een situatie of gebeurtenis te kunnen doorzien, of indien dat niet het geval is stappen te kunnen zetten om de noodzakelijke informatie hiervoor te verkrijgen.
de zin er van in te zien
– het vertrouwen hebben dat het de moeite waard is om betrokken te zijn en te investeren
invloed uit te kunnen oefenen
– genoeg vermogens hebben om zelf invloed op de situatie uit te kunnen oefenen of om de hiervoor benodigde vaardigheden aan te leren.
Kernaspecten zijn:
de vaardigheid van de mens met het vreemde, met conflicten om te gaan en in deze wisselwerking sterker te worden. Het principe van stress leren verdragen en niet alleen vermijden.
De grenzen van lichamelijke en psychische belastbaarheid verkennen en te leren deze nog verder te verleggen.
Hoe leer ik levenssituaties te accepteren en innerlijk en uiterlijk flexibel te zijn? Hoe leer ik om te gaan met frustraties en stress? Hoe ontwikkel ik een stabiel karakter?
Uit: “JONGLEREN MET SALUTOGENESE”
Eindscriptie Cathy Ververda
Januari 2005